PCB DFM'de En Sık Yapılan 10 Hata ve Çözümleri
Blog'a Dön
DFM Rehberi

PCB DFM'de En Sık Yapılan 10 Hata ve Çözümleri

Hommer Zhao 26 Aralık 2025 15 dk okuma

PCB DFM'de En Sık Yapılan 10 Hata

Breadcrumb: Ana Sayfa > Blog > PCB DFM Hataları

DFM (Design for Manufacturing - Üretilebilirlik için Tasarım), PCB tasarımının üretilebilirliğini garanti altına alan kritik bir süreçtir. Maalesef birçok mühendis bu adımı atlayarak maliyetli hatalara yol açar.

WellPCB olarak 15 yılı aşkın deneyimimizle, her yıl binlerce tasarımı inceliyoruz. Bu makalede, en sık karşılaştığımız 10 kritik DFM hatasını ve bunların nasıl önleneceğini detaylı şekilde açıklıyoruz.

DFM Hatalarının Gerçek Maliyeti

DFM hatalarının finansal etkisi çoğu zaman hafife alınır:

DFM Hatası TürüOrtalama MaliyetGecikme Süresi
Tasarım revizyonu$5,000 - $15,0002-4 hafta
Üretim reddi$10,000 - $30,0004-6 hafta
Kalite kontrol başarısızlığı$20,000 - $50,0006-8 hafta
Saha arızası$100,000+Aylarca

Sierra Circuits araştırmasına göre, DFM adımını atlayan müşterilerin %30'u kalite kontrolünde başarısız oluyor.


Hata #1: Yetersiz Trace Genişliği

Sorun

Trace genişliğinin üreticinin minimum kapasitesinin altında kalması, en yaygın DFM hatasıdır. Örneğin, 4 mil minimum destekleyen bir proseste 3 mil trace kullanmak:

  • Eksik aşındırma (etching)
  • Trace kırılması
  • Açık devre veya kesikli bağlantı
  • Minimum Trace Gereksinimleri

    PCB TürüMinimum TraceÖnerilen Trace
    Standart FR-4 (1oz Cu)4 mil (0.1mm)6 mil (0.15mm)
    İnce Trace (1/2oz Cu)3 mil (0.075mm)4 mil (0.1mm)
    HDI PCB2.5 mil (0.063mm)3 mil (0.075mm)
    Ağır Bakır (2oz+)6 mil (0.15mm)8 mil (0.2mm)

    Çözüm

  • Üreticinizin kapasitelerini önceden öğrenin
  • Tasarım kurallarınızı (DRC) buna göre ayarlayın
  • Kritik sinyaller için %20 emniyet payı bırakın
  • > Hommer Zhao, WellPCB Baş Mühendisi: "Trace genişliği hesaplamasında sadece akım taşıma kapasitesini değil, üretim toleranslarını da düşünmelisiniz. 4 mil minimum kapasiteli bir fabrikada 4 mil trace tasarlamak, sınırda çalışmak demektir. Her zaman bir kademe yukarı gidin."


    Hata #2: Yetersiz Trace Aralığı (Clearance)

    Sorun

    Trace'ler arasındaki mesafe yetersiz olduğunda:

  • Aşındırma sırasında bakır köprüleri oluşur
  • Lehimleme sırasında lehim köprüleri oluşur
  • Yüksek gerilim uygulamalarında ark atlaması riski
  • Minimum Aralık Gereksinimleri

    Gerilim SeviyesiMinimum AralıkUygulama
    <50V DC4 mil (0.1mm)Dijital sinyal
    50-100V DC8 mil (0.2mm)Güç kaynağı
    100-250V AC/DC20 mil (0.5mm)Şebeke girişi
    >250V AC/DC40 mil+ (1mm+)Yüksek gerilim

    IPC-2221 Standart Referansı

    IPC-2221 standardına göre, çalışma gerilimi arttıkça minimum aralık da artmalıdır. Özellikle EV batarya sistemlerinde bu kritik öneme sahiptir.


    Hata #3: Keskin Trace Açıları (<90°)

    Sorun

    45°'den keskin trace açıları:

  • Aşındırma kimyasalının köşelerde birikmesine neden olur
  • Aşırı aşındırma (over-etching) yaratır
  • Hata oranını %5-10 artırır
  • Doğru Yönlendirme Teknikleri

    YöntemAçıSonuç
    ❌ Yanlış90° dikAsit tuzağı
    ⚠️ Kabul edilebilir45°Güvenli
    ✅ OptimalKavisliEn iyi

    Çözüm

  • Tüm köşeleri 45° veya kavisli yapın
  • EDA aracınızın otomatik yönlendirme ayarlarını kontrol edin
  • Kritik RF sinyallerinde sadece kavisli geçişler kullanın

  • Hata #4: Yetersiz Annular Ring

    Sorun

    Annular ring (pad etrafındaki bakır halka), via veya deliğin pad içinde kalmasını sağlar. Yetersiz annular ring:

  • Via kayması durumunda bakır kaplama başarısız olur
  • Termal döngülerde çatlama riski artar
  • Elektriksel bağlantı güvenilirliği düşer
  • Minimum Annular Ring Hesaplaması

    ```

    Annular Ring = (Pad Çapı - Delik Çapı) / 2

    ```

    Örnek Hesaplama:

  • Delik çapı: 0.3mm
  • Pad çapı: 0.4mm
  • Annular ring: (0.4 - 0.3) / 2 = 0.05mm ❌ Yetersiz!
  • Doğru tasarım:

  • Delik çapı: 0.3mm
  • Pad çapı: 0.5mm
  • Annular ring: (0.5 - 0.3) / 2 = 0.1mm ✅ Yeterli
  • IPC Sınıflarına Göre Minimum Değerler

    IPC SınıfıMinimum Annular RingUygulama
    Class 10.05mmTüketici elektroniği
    Class 20.075mmEndüstriyel
    Class 30.1mmAskeri, medikal

    Hata #5: Via-in-Pad Tasarımı (Yanlış Uygulama)

    Sorun

    Via'ların SMD pad'leri üzerine yerleştirilmesi:

  • Lehim çekme (solder wicking) sorununa neden olur
  • Termal yönetimi olumsuz etkiler
  • BGA bileşenlerde özellikle kritik
  • Via-in-Pad Türleri

    TürAçıklamaMaliyet
    Açık viaVia doldurulmamışDüşük
    Tented viaSolder mask ile kapatılmışOrta
    Plugged viaEpoksi ile doldurulmuşYüksek
    Planarized viaDoldurulup düzleştirilmişEn yüksek

    Çözüm Stratejileri

    1.Mümkünse via'yı pad dışına taşıyın
    2.Zorunluysa filled & capped via kullanın
    3.BGA için via-in-pad + planarization şart

    PCBA montaj sürecinde via-in-pad sorunları en sık karşılaşılan üretim problemlerinden biridir.


    Hata #6: Yanlış Solder Mask Açıklığı

    Sorun

    Solder mask (lehim maskesi) açıklığının yanlış boyutlandırılması:

  • Çok küçük: Pad'in bir kısmı kapatılır, lehim tutmaz
  • Çok büyük: Komşu pad'lere lehim taşması riski
  • Optimum Solder Mask Açıklığı

    Bileşen TürüMask AçıklığıNotlar
    Standart SMDPad + 0.05mm her yöndeGenel kural
    Fine-pitch (<0.5mm)Pad + 0.025mmDikkatli kontrol
    BGA (≤0.4mm pitch)Solder mask defined (SMD)Özel tasarım
    Yüksek akım pad'leriPad + 0.1mmDaha fazla lehim

    NSMD vs SMD Pad Tasarımı

  • NSMD (Non-Solder Mask Defined): Bakır pad sınırları belirler - daha iyi lehim kontrolü
  • SMD (Solder Mask Defined): Mask açıklığı belirler - fine-pitch için tercih edilir

  • Hata #7: Tombstoning'e Yol Açan Pad Tasarımı

    Sorun

    Tombstoning (mezar taşı efekti), özellikle küçük SMD bileşenlerde (0402, 0201) oluşur:

  • Asimetrik pad boyutları
  • Eşit olmayan termal kütle
  • Reflow soldering sırasında bileşen dikleşir
  • Tombstoning Risk Faktörleri

    Risk FaktörüEtkiÇözüm
    Asimetrik padYüksekSimetrik tasarım
    Via yakınlığıOrtaVia'yı uzaklaştır
    Bakır dolguOrtaTermal relief ekle
    Komponent sırasıDüşükBüyükten küçüğe yerleştir

    Önleme Stratejileri

    1.Her iki pad'in boyut ve şeklini eşleştirin
    2.Pad'lerin altında via kullanmaktan kaçının
    3.Büyük bakır alanlarına termal relief ekleyin
    4.IPC-7351 standart footprint'lerini kullanın

    Hata #8: Yetersiz Bileşen Yerleşim Aralığı

    Sorun

    Bileşenler arası yetersiz mesafe:

  • Pick-and-place makinesi erişim sorunu
  • Manuel montaj/tamir zorluğu
  • Termal girişim
  • Minimum Bileşen Aralıkları

    Bileşen TürüMinimum AralıkÖnerilen
    0402 SMD0.15mm0.25mm
    0603 SMD0.2mm0.3mm
    0805 SMD0.25mm0.4mm
    QFP (0.5mm pitch)0.3mm0.5mm
    BGA1.0mm1.5mm
    THT0.5mm1.0mm

    Panel Kenarına Mesafe

  • Minimum: 3mm (V-cut panelizasyon)
  • Önerilen: 5mm (güvenli üretim)
  • SMD bileşenler: Kenardan en az 2mm

  • Hata #9: Eksik veya Hatalı Fiducial İşaretleri

    Sorun

    Fiducial (referans işareti) eksikliği veya yanlış yerleşimi:

  • Pick-and-place makinesi hizalama yapamaz
  • Bileşen kayması riski
  • Üretim hızı düşer
  • Fiducial Tasarım Kuralları

    ParametreDeğerNotlar
    Çap1.0mm - 3.0mm1.5mm optimal
    ŞekilDaireselKare değil
    Solder mask açıklığıFiducial çapı x 2En az 3mm
    SayıMinimum 3Köşelerde
    YerleşimAsimetrikOryantasyon tespiti için

    Global vs Lokal Fiducial

  • Global fiducial: Panel köşelerinde, genel hizalama
  • Lokal fiducial: BGA/QFN yakınında, hassas yerleştirme için

  • Hata #10: Gerber ve Drill Dosyası Uyumsuzluğu

    Sorun

    Titoma'nın araştırmasına göre, dosya hataları üretimi tamamen durdurabilir:

  • Eksik katmanlar
  • Uyumsuz drill dosyaları
  • Bozuk Gerber verileri
  • Yanlış birim sistemi (inch vs mm)
  • Kritik Dosya Kontrol Listesi

    DosyaKontrol Noktası
    Top/Bottom copperTüm trace'ler mevcut
    Solder maskAçıklıklar doğru
    SilkscreenOkunabilir, pad üstünde yok
    Drill fileExcellon formatı doğru
    OutlineKapalı kontur
    Stack-upKatman sırası doğru

    Çözüm: DFM Yazılım Araçları

  • Altium Designer: Built-in DRC
  • KiCad: DRC + PCB Manufacturing Plugin
  • Eagle: Design Rule Check
  • OrCAD: Allegro DFM Check

  • DFM Kontrol Akışı

    Tasarım Aşaması Kontrolleri

    ```

    1.Şematik tamamlandı → Elektriksel DRC
    2.PCB layout → Fiziksel DRC
    3.Routing tamamlandı → Trace/Space kontrolü
    4.Gerber üretimi → Görsel doğrulama
    5.Üreticiye gönderim → Üretici DFM raporu

    ```

    WellPCB DFM Süreci

    WellPCB olarak her tasarım için kapsamlı DFM kontrolü uyguluyoruz:

    1.Otomatik DFM taraması (24 saat içinde)
    2.Manuel mühendis incelemesi (kritik noktalar)
    3.DFM raporu (sorunlar ve öneriler)
    4.Onay sonrası üretim (sıfır sürpriz)

    Sonuç ve Öneriler

    DFM hataları önlenebilir maliyetlerdir. Bu 10 kritik hatadan kaçınarak:

  • Üretim reddini önlersiniz
  • Proje gecikmelerinden kurtulursunuz
  • Kalite kontrol başarı oranınızı artırırsınız
  • Toplam maliyetlerinizi düşürürsünüz
  • WellPCB'nin ücretsiz DFM kontrolü ile tasarımınızı üretime göndermeden önce tüm potansiyel sorunları tespit edin.

    **Ücretsiz DFM kontrolü için tasarımınızı yükleyin →**


    Kaynaklar ve Referanslar

    1.Sierra Circuits - DFM Issues to Check Before PCB Manufacturing - Kapsamlı DFM kontrol listesi
    2.Titoma - 10 PCB DFM Rules Every Engineer Should Follow - Mühendislik kuralları
    3.IPC-2221 - www.ipc.org - PCB tasarım standardı
    4.IPC-7351 - www.ipc.org - SMD footprint standardı
    5.Predictable Designs - 21 Design Mistakes to Avoid - Seri üretim hataları
    6.IWDF Solutions - 8 Critical PCB Trace Design Mistakes - 2025 DFM kontrol listesi

    Projeniz İçin Uzman Desteği Alın

    WellPCB teknik ekibi, PCB ve kablo demeti projelerinizde size yardımcı olmaya hazır. İlk siparişte %10 indirim!

    ÜCRETSİZ TEKLİF AL